Met Robby Bloemkolk slenterden we tussen de stands door en zagen de werkers bezig. Een wat slomige knul van een vrachtwagen raakte met ons in gesprek en vroeg ons of we geen zin hadden eens mee te rijden? Zowel de ouders van Robby als van de mijne verboden dit ten strengste.
Zwarte Landje
Is de kermis eenmaal opgebouwd dan kan het niet anders dat dat je met het ouderlijk gezin een uurtje in de avond gaat genieten. Ons hart klopte van de vele zaken die je zal tegenkomen.
Een draaimolen
toch wel wat voor de iets kleineren. Originele draaiorgelmuziek maar wel met een elektrische motor.
Een zweefmolen
waarbij je je afvraagt of de stoeltjes wel goed vastzitten? De rokken en jurken van de dames wapperden. Slechts een dun kettinkje diende als beveiliging.
Rad
waarbij je het Gaußkrommige dak van de Oude RAI eens goed kon zien.
Een spookhuis
met al 'n voorgevel zo intrigerend. Het bevatte elektrische wagentjes op smalle rails die zorgden voor danige luidruchtigheid. Je zag de de gekste voorwerpen, nauwelijks verlicht als ook een griezelig trillend doodshoofd. Bij het naderen van de uitgang stond een heus monster Frankenstein die met zijn grote handen over je hoofd streek.
De steile wand
zijnde een kuip van verticale planken. Bij de boden was de muur 45° om de motor of auto op te starten. Er was geen geluidsdemper zodat de rijtocht oorverdovend was. Bovenaan de kuip waren zitplaatsen maar iedereen ging toch over de rand hangen. Men reed regen de klok in. Soms laag dan weer hoog en dat is het gevaarlijkst, gevoelden wij. Ten slotte een auto met een dame achterin. Opeens het summum: rijden met armen hoog en stuur vrij!
Op een goed moment richtte de gehelmde motorrijder zich tot het publiek met 'n verhaal dat dit voor dit werk geen ongevallenverzekering kon worden afgesloten en verzocht ons muntgeld naar beneden te gooien.
Grijparmpjes
die luxueuze voorwerpen uit een overvolle bak konden optillen en in het ontvangstvak deed deponeren. Maar voor het zover was moest je eerst de nodige munten inwerken om de bedieningsknoppen te beheersen. Ik vond het maar nep, de voorwerpen waren alle glad zodat mocht weliswaar de tandjes beet hebben het voorwerp toch tijdens het ophijsen ten onder viel.
Nummertje aan een lang touw.
Als het rad je getal aangaf had je een prijs gewonnen. Je zag de prachtigste voorwerpen maar de prijs was meestal een stomme teddybeer waarmee je te kijk mee naar huis moest lopen.
Mijnbouw
Een invalide mijnwerker zonder benen had een domaniale mijn in mini nagebouwd, je zag de verticale liftschachten en de horizontale mijngangen vol mensjes en wagentjes. Overal lichtjes. De constructeur zat zelf op de plank en collecteerde alleen. Ik heb vaak naar dit technisch spectakel gekeken, zeker in de nacht des te mysterieuzer.
Een waarzegger
De man in Oosters kledij met tulband zat roerloos op 'n zetel. Je kon bij de verkoper tegen betaling een velletje verkrijgen waarop je als bewijs van eigendom je naam moest schrijven. Met een onbewogen gelaat stopte de oosterling het velletje in een metalen pot van waaruit een witte damp opsteeg die eerder rook naar ether. Even later haalde hij het velletje eruit en kon je de flauwe waarzegtekst lezen voorzien van je paraaf.
Botsauto'tjes
waren wel de meest attractieve stand voor jongens. Metalen vloer en ijzergazig plafond voor de stroomvoorziening. Toen omstreeks 1959 ik met Frank Huis in 't Veld (later Huusmark genoemd) na school samen in 'n auto steeg gooiden wij er een kwartje in. De wagen bleef mooi stilstaan. De medewerker wees ons op de munt die je bij de kassa had moeten kopen! Uit de geldbak viste hij ons kwartje wat wij beleefd terugkregen. Later gingen wij apart in een wagen waarop Frank als een driftkikker aan het botsen ging. Nee, voor zondags recreatie-rijden is dit vehikel niet geschikt!
De Zuid-Afrikaanse negerin
Een bonk van een meid in exotische kledij. Je mocht met een houten zwaard tegen haar vechten, wie het eerst de andermans kleding aantikte had gewonnen. Echter had de negerin een duidelijk langer gevechtsvoorwerp, stond zij hoger op het podium en was zij razend snel in gevechtsbewegingen.
Tornado
Een verticaal wiel met eenmanskuipjes die de gekste mechanisch moment draaibewegingen maakten. Als je op je kop kwam viel het zakgeld naar beneden.
Schuin plateau
met tweezitjes, eveneens met mechanisch moment draaibewegingen.
Snoep
De bekende stand overal, met nougat en zuurstokken. Lekker hoog zodat je er niet te vlug bij kon komen om te voelen.
Kop van Jut
voor de allerkrachtigsten. Driemaal met de houten hamer totdat de pijl bovenaan kwam.
Frîtes en gebraden worsten kan ik me niet herinneren. We moeten in aanmerking nemen dat dit terrein toch vrij klein is. Misschien wel verse wafels en ijsjes.
Diverse stands waren voorzien van een aangever die reclame maakte voor de show. Dit sprak tot de verbeelding zodat de belangstellenden in drommen naar binnen gingen. Ook lieten de actoren zich al zien. Ik las vroeger dat de Amerikaanse Barnum & Bailey Circus de uitvinders waren van deze reclame.
Schiettent
Aangelegd schieten (steunen op de toog) was verboden. Je kon kiezen op bewegende poppetjes of op de foto. Schoot je raak dan kon je de foto de volgende dag zelf afhalen en je trofee aan je familie en kennissen laten zien:
 |
| Schiettent Kermis achter de Oude RAI 50er |
Een lachende man met masker pakte mij vast en hield mijn body over de brugleuning van de Jozef Israëlskade. Ik zag onderaan het donkere water vol weerspiegelende lichtjes en geraakte erg bang. Misschien als trauma ga ik nooit vlak lang een oever lopen. Maar onze kermis is onvergetelijk al vanwege de intimiteit, het dicht in de buurt zijn en de vriendelijke dus geenszins anonieme buurtbewoners.
Zie ook:
KERMIS OP DE JOZEF ISRAËLSKADE door Ruud Jansen + foto
