dinsdag 19 november 2013

Koloniehuis St.-Antonius te Boxtel (1954)

Koloniehuis St.-Antonius te Boxtel

 

 



Eerder geplaatst in Hyves 27 August 2011 

Beheerder Jos - Vrijheid van Mening
 
Beschrijving:
St.-Antonius aan de Bosscheweg 113 te Boxtel (1933-1967), opgericht door de Stichting Katholieke Kinderhuizen (SKK) vanaf 1931 door het Bisdom Haarlem.
Bedoeld voor de zogenaamde bleekneusjes uit grote katholieke stadsgezinnen voor een verblijf van zes weken.
Inschrijving voor verblijf was op het Diocesane Bureau Prinsengracht 752 vlak naast de toenmalige Roomskatholieke kerk De Duif.

Met de tijd hierna, Lindenlust (waar Boudewijn Büch verbleef) en Simeonshof, heeft dit topic niets van doen.


Verblijf:
Slaapzaal met juf naast in een kamertje. Zelf bed vouw-precies opmaken!
Eetzaal voor 70 jongens, de eerste jongens zijn de jongste, de tweede en de derde ouder tot oudst, ik neem aan dat de zesweeks-groep homogeen is.
Karnemelkse pap een helse gruwel, brood echter onverzadigbaar.
Kapel.
Wekelijks medisch onderzoek.
Ouderlijk bezoek zondagmiddag.
Naaldbossen, eikenbomen, we lazen eikels voor een varkensboer. Sommigen bouwden een hut van takken. Bij een juf sprak ik eens over: "Uw jongens", zowel deze als mijn juf moesten even lachen. Hier toch wel iets humaans maar de gestrengheid was ouderwets en verschrikkelijk, zeker als je er in later jaren aan terugdenkt.
Grote discipline bij de kinderen. Niet spreken onder het eten. Je mòest eten!
Geen lessen.


Nostalgie-memoires:
Koloniehuis St.-Antonius te Boxtel
Het is al ver in 1954 (peildatum dat er eikels vallen) dat ik zes weken in dit koloniehuis mocht eten. Eten, want dat deed ik graag, echter kon ik de karnemelkse pap niet door mijn strot krijgen, maar brood is altijd heerlijk.
Wij gingen per trein van Amsterdam CS, een verpleegster wachtte ons al op.

De slaapzalen waren netjes, we leerden het bed opmaken met twee keurige vouwen in de deken aan het voeteneinde. Zo doe ik het altijd nog en zorg voor een zo scherp mogelijke vouw. De leidster had een kamertje grenzend aan de slaapzaal voorzien van een gordijn.

Wandelingen door de naaldbossen waren heerlijk, wanneer had ik dit eerder gezien? Sommigen bouwden een hut. Wij lazen eikels voor de varkensboer.
Langs de landbouwvelden marcherend plukten wij een rauwe suikerbiet en pelden die met onze nagels. Dan kauwden wij het witte wortel.
Ook liepen wij een slachterijterrein op en keken toe hoe een koe met een schietpen werd gedood en onthoofd. Ik raakte zo geëmotioneerd dat ik een stukje terugliep. Jaren lang heb ik dit niet vergeten maar ja, we zijn immers stadsmensen; hier aan de Cruquiusweg is ook een abattoir geweest maar daar mocht je niet op.

Maar, pijnlijk was de heimwee, ik snikte bij de geregelde medische keuring, een vrouwelijke arts, en vroeg terug te mogen. Aangekomen ben ik zeker want frisse lucht doet (brood-)eten.

De ouders stuurde vaak snoep om mij te troosten, dit werd echter over de pupillen verdeeld.
Kleding en ondergoed waren genummerd door de moeder. Toch kreeg ik wel eens het raarste onderkledingstuk te dragen van een hemdje en broekje aaneen, met een uitklaplapje met benen knoopje voor en achter. Wie, als hij geen zedenmeester zij, heeft zoiets ooit uitgevonden?

De broeder-onderwijzer schreef mij een vriendelijke brief met de vermelding dat ik een mooi rapport had.

Vijftig jaar later, 2004, ben ik nog eens gaan kijken, ik was op die 18e november doornat van de regen. Alleen de voorgevel herinner ik mij nog, verder was niets meer. Ook bossen zag ik niet en de tuin met vijver was al helemaal verdwenen. Het verplegend personeel wist van niets. Bij de HEMA dronk ik een koffie met limonade-essence, babbelde met de bediendste en snelde terug naar de trein.

Eerder gepubliceerd in (Oud) Bewoners Internaten/Kinderhuizen Hyves 15-2-2011.


Een gedenksteen zou best fijn zijn om bloemen te leggen voor het leed zo niet trauma de eerste jongens aangedaan!


Beschrijving door Anderen:
Laurens van Ruyven te Voorburg, oktober-december 1964. Zeer ter lezing en lering aanbevolen!
Leen Snelders Ansichtkaart.
Verwer, Canada.
Onbekend HotForum
Vele nostalgiewebsites over koloniehuizen. In een daarvan plaatste ik vóór Hyves een reactie maar werd deze later zonder reden verwijderd. Ik heb de beheerder een sneer gegeven voor zulk zotte moderatie.



St.-Antonius Koloniehuis Boxtel

St.-Antonius Koloniehuis Boxtel

St.-Antonius Koloniehuis Boxtel

St.-Antonius Koloniehuis Boxtel
 
 

15 opmerkingen:

  1. Ook ik ben er geweest als 'bleek Amsterdams jongetje' van ca 8 jaar (ca. 1954). Het was rond de kerstperiode (moet nog ergens een foto hebben van de groep rond de kerstboom).

    Kan me herinneren dat we allemaal moesten douchen en een voor een werden 'schoongemaakt' door de zusters.
    Wanneer je naar de toilet moest (voor een grote boodschap) kreeg je twee velletjes wc-papier mee (wat voor mij te weinig was, zeker in het begin..).
    Wanneer we gingen slapen, moesten we allemaal met de rug naar het kamertje van de zuster toe liggen (wat was afgeschermd met een gordijn, de zuster sliep in dat kamertje).
    Wanneer je pas in bed was en je je omdraaide, werd er gelijk geroepen dat je moest omdraaien! Rug naar het kamertje! Hoe het 's nachts was, wist ik niet, want in je slaap omdraaien, was geen probleem (het was dan natuurlijk al nacht).
    Bij het eten werd er soms stampij gemaakt wie de (lekkere) vellen uit de gekleurde (custard) vla mocht opeten. Je moest dan een soort lieveling zijn van de zuster.
    Ik kan me ook nog herinneren dat ik kuiltjes in mijn knieën had van het vele en lange knielen in de kapel.
    Er wast ook nog een 'directrice' of zo, maar die moest je mijden, want de verhalen gingen dat die ontzettend streng was, oppassen voor haar werd er gezegd.
    We gingen wel veel naar buiten en er was ook aardig speelgoed in de speelzaal. Enkele zusters waren best aardig en als je je een beetje aanpaste was het wel 6 weken vol te houden.
    Ik heb er in elk geval geen trauma of zo van overgehouden, maar denk er aan terug, met een gevoel van een bijzondere ervaring en toch ook wat mensenkennis op gedaan.
    Sommige kinderen 'slijmden' met de zusters en enkele anderen waren helemaal ontdaan en hadden heimwee.
    Op zich een niet oninteressante periode in mijn leven.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Zeer herkenbaar, ik heb in Boxtel gezeten rond 1958 de zomer. Mijn vader was ziek en ik, mijn jongste zus en broer net boven mij mochten op vakantie bij de boer. Het bleek de colony te zijn. Een streng regiem waar ik helemaal niet tegen kon, ook de gortepap werd mij door de strot geduwd. Achter het huis buiten spelen, maar je mocht ook wel op eigen gelegenheid naar het dorp. De beste herinnering die ik heb is een tamme kastanjeboom vlak bij het huis op een pleintje. Daar ging ik met en vriendje die me leerde over tamme kastanjes plukken of met stenen uit de boom gooien.
      Ook weet ik dat ik nog eens heb gevochten om een speelkar die mij werd afgepakt door een grotere knul.
      Al met al heb ik de zes weken niet als positief daar ervaren. Nare nonnen, een enkele jonge begeleidster die soms wat begripvoller was, Heb wel een flink stuk levenservaring opgedaan en geleerd dat moeder ook niet altijd eerlijk is.

      Verwijderen
  2. Deze reactie is verwijderd door de auteur.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dag NN,

      Nu weet ik weer wat meer, dat slapen met de rug naar het kamertje van de groepsjuf staat me nu bij. Inderdaad een gordijn. Zusters en juffen maar broeders of leiders zal na zoveel incidenten nooit meer gaan.
      De karnemelkse pap was voor mij een hel.
      Brood ging er als zoete koek in.
      Het heimwee was bij mij al te sterk, tijdens de medische keuring snikte ik terug te mogen. Ik zag alleen vriendelijke gezichten van dokter en assistenten.
      Maar de bossen vond ik spannend, de zee met de ouders trok mij niet aan, zoveel mensen en zoveel hitte. Dankzij de vriendschap met Irene uit Groesbeek heb ik mijn bos-belevenis kunnen versterken, helaas nu voorbij maar wel een pracht herinnering.
      Al dat katholieke, die strengheid, die gehoorzaamheid tot slaafs aan toe, heel velen gevoelen daar wel spijt van te hebben moeten meemaken. Lees in het weblog van Huub Mous, Nard Loonen en mijn Ig-herinneringen.
      Dank voor de reactie, die waren er in Hyves indertijd ook, o.a. ene Verwer uit Canada en een vrouw wier vader aldaar tuinman was.

      Groet,

      Jos Heitmann
      AMSTERDAM

      Verwijderen
  3. Moet een naams- of datumsverwisseling zijn, de St-Antonius was alleen voor naoorlogse bleekneusjes.
    In haar essay van 18-5-2012 schrijft ze over nonnen maar die of broeders heb ik daar nooit gezien. Allen waren leken.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. In de website Thuis in Brabant zijn vele foto's van het latere Lindenlust, welke afbeeldingen niet veel verschillen met de St.-Antonius.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Waren de Waalwijk familie er ook bij, uit Amsterdam?

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Van de 6 weken die ik in mijn jeugd (geboren in 1953) vanuit mijn woonplaats Den Haag in St. Antonius mocht verblijven herinner ik me twee zaken .... tijdens een boswandeling zag ik bij een sluis in het water twee verdronken varkens die blijkbaar tevergeefs waren ontsnapt van de nabijgelegen slachterij ... het beeld kan ik nog steeds oproepen ... zoveel indruk heeft dat gemaakt ... een tweede herinnering is dat als het te lang duurde voordat ik mijn bord leeg had, ik in een zijkamertje verder kon eten zodat de tafel in de eetzaal afgeruimd kon worden ... ik was daarna altijd vrij snel klaar met eten omdat ik het eten in een prullenbak schoof... wat papier er overheen en opgeruimd staat netjes ...natuurlijk wisten de nonnen al snel wat ik had gedaan ... alleen al door de vliegjes die ongetwijfeld al vrij snel boven de prullenbak kwamen vliegen ... maar de schatten hebben er nooit wat van gezegd! Al met al denk ik positief terug aan deze tijd ... en heimwee? ... nee ... mijn ouders hadden constant ruzie dus ik zat in Boxtel in een voor mij oase van rust.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hartelijk dank voor je reactie, zo laat nog en dan nog mooi feitenmateriaal.
      We leven nog fris en vrolijk, nietwaar?

      Verwijderen
  7. Goedendag,
    Voor mijn boek ben ik op zoek naar meer informatie over de vakantie kolonie in Boxtel. Mijn vader heeft hier 6 weken gezeten. Echter is helaas al overleden en kan ik hem er niets meer over vragen.
    Ik ben heel benieuwd hoe het er aan toe ging bij aankomst. Een aangezien het Katholiek was, waar zaten de meisjes? Was dat een dependance? Werd er ook les gegeven? Etc. Etc.
    Alvast bedankt,

    Met vriendelijke groet,

    Best regards,



    Myriam Vogel-Cillekens

    Tel. +31(0)634666626

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Hallo Jos,
    Ik heb zes weken in Boxtel mogen verblijven. In maart 1963 op de verjaardag van mijn oudere zus, ik was 7 jaar, ben ik door mijn moeder op het station in Den Helder op de trein gezet en onder begeleiding van een vreemde vrouw afgereisd. De treinreis met nog een aantal kinderen is me positief bijgebleven. Een avontuur die je niet veel meemaakte. In Beverwijk stapte nog een jongen op de trein met dezelfde bestemming. Hij heette Kees en we zijn goede maatjes geworden in Boxtel. Ik had houvast. De aankomst in Boxtel was kil. We kregen een rondleiding o.a. langs de slaapzalen, eetzaal, toilet en douches en keuken. Ook naar de kapel.
    Het regime was streng. Ik heb 6 weken op mijn linker zij moeten slapen net als de overige zaalgenootjes, dit om herrie te voorkomen. Het aan- en uitkleden gebeurde op de knietjes tussen de bedden, want je zou elkaars piemeltje eens zien. Ik lag aan het einde van de rij en heb 6 weken lang naar een muur liggen kijken waar de toiletruimtes achter waren. De zuster die ons snachts in de gaten hield, lag in een iets verhoogde ruimte aan de andere kant van de zaal met zicht op ons. Ik herinner me nog de eerste avonden. Er werd na het eten voorgelezen en daarna naar bed. De sfeer onder het eten was nooit een pretje. Er was altijd wel een kind dat in de ogen van de nonnen niet snel genoeg at. Zijn neus werd dichtgeknepen en het eten achter in z'n keel gepropt. Soms kotsend, half stikkend en huilend van tafel gestuurd. Zelf had ik chronische bronchitis en was een langzame eter. Je raadt het al; ook ik was aan de beurt om af en toe gevoerd te worden, maar omdat ik bijna stikte, ging ik over mijn nek. Ik lachte in m'n vuistje, want de troep hoefde ik niet op te ruimen.
    Tijdens het voorlezen voelde ik de tranen op mijn oogwallen, heimwee naar huis...
    Er waren een aantal tradities in die tijd die me zijn bijgebleven; Op zondag at de directeur mee in de eetzaal aan een aparte tafel goed in het zicht. Tevens kreeg je een gekookt ei als je jarig was, helaas in die periode was ik dus niet jarig, geen ei.
    We keken ook televisie, zwart wit. Er was een kinderprogramma dat het "Manneke" heette en ik droeg van huisuit de bijnaam mee van 'Manneke', dus daar werd ik ook zo genoemd.
    Er werd ook gestraft. Ik kan me nog goed herinneren dat er een z.g.n. box was voor stoute kinderen. We hadden een zaalgenoot die Adje heette en hij was nogal druk, vrolijk en luisteren ho maar. Hij werd in de box gezet. De box was een glazen hok met niets erin. Wij moesten verplicht naar Adje kijken die gehurkt in tranen tegen de wand zat. Hij was het voorbeeld voor ons, bah!
    Ik lees in deze blogspot ook over wandelingen en buitenspelen; idd dat werd veel gedaan. De bossen in de buurt werden "De Blauwe Bergen" genoemd. Ik weet niet of dat een verzonnen naam is, of echt bestond, maar het was een mooie wandeling. Er was ook een grote speeltuin achter het koloniehuis en er was zowaar een 'gouden koets' die nog kon rijden ook. Ze werd door de grotere kinderen getrokken terwijl de kleintjes erin zaten. Een keer raakten mijn vingers bekneld tussen de koetsdeuren en had vreselijke pijn en moest huilen. Afijn dit werd getroost met een snoepje bij de directeur.
    Ik heb geen geweldige herinnering aan Boxtel en had meelijden met de vele huilende kinderen die ik om me heen zag. Er waren er ook bij die het reuze naar hun zin hadden. En zo zie je maar dat we allemaal anders in elkaar steken.
    Tot de dag van vandaag denk ik nog met regelmaat terug aan 1963...

    Met vriendelijke groet,

    Reg Kreefft (Manneke)
    regk2011@gmail.com

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Hai,
    ik was hier in febr./maart 1964, was 4 jaar. Had ook chronische bronchitis, kwam uit Rotterdam.
    Veel herinneringen die achteraf behoorlijk traumatisch zijn geweest - toen hield ik me groot! Pas onlangs komen er veel meer herinneringen en ook het verdriet/heimwee dat ik er had.
    Groeten, Diana Elens
    diana.elens369@gmail.com

    BeantwoordenVerwijderen

Schrijf en blijf: