zondag 17 november 2013

De Boerhaavekliniek te Amsterdam in Tijd van de Oorlog en Bezetting

De Boerhaavekliniek te Amsterdam in tijd van de Oorlog en Bezetting.

Essay eerder in Hyves van 17 juli 2010.
Eerder in Josh's Spiedende Blik van 21-7-2010 en 23-7-2010
<Hyperlinks voor Websites inz. Opsporing Familie staan onderaan dit Essay.>


Beheerder Jos - Vrijheid van Mening
 
Beschrijving De Boerhaavekliniek te Amsterdam, Teniersstraat 1 nabij het huidige Museumplein, was in de bezettingsjaren een besloten kraamkliniek met Duits medisch personeel.
Er was strenge selectie voor kraamvrouwen.
Eersteklas verzorging.

Deze eerder in Hyves geplaatste Boerhaavekliniek bevat geschiedkundige documentatie en heeft geen politiek doel.



============================================
           Dit artikel betreft zakelijke berichtgeving
============================================

Categorie Wetenschap & geschiedenis

De Geschiedenis: Opgericht als privékliniek in 1902. Architect is Jos Th. J. Cuypers, die ook het gebouw van het voormalige Sint-Ignatiuscollege aan de naburige Hobbemakade (1910) en het huidige Bergmanianum (1929) in Nijmegen heeft ontworpen.
Deze geschiedenis sla ik over.

In september 1941 wordt De Boerhaavekliniek door de Militaire Commandant in beslag genomen ten behoeve van de NSV te Den Haag, later, november 1942 het Bergmanianum van de paters Jezuïeten te Nijmegen voor Lebensborn. Hierover later meer.

De NSV is een suborganisatie voor kinder- en jeugdzorg van de Duitse Politieke Partij. Al 1934 actief in Duitsland voor behartiging van de volksgezondheid, kinderbescherming, bestrijding van bedelarij, steun aan reizende arbeiders, de volksgemeenschap en moederzorg. Aparte moeder- en zuigelingshuizen. Vrouwenzorg als moederschool (soort huishoudschool) met les in babyverzorging, kledingreparatie en koken.
Zij regelde al de zending van bleekneusjes naar het Duitse boerenland.
Op 12 oktober 1937 bezochten de Hertog en Hertogin van Windsor het Hoofdgebouw van de al internationaal befaamd zijnde NSV te Berlijn.
De NSV organiseerde in 1943 een tentoonstelling getiteld "Socialisme van den nieuwen Tijd" in het Arti aan het Rokin.

De medische leiding en personeel van De Boerhaavekliniek werden Duits.

Verpleging van niet-militaire Duitsers en hun familie. Geen NSB dus..
Met ingang van 1 maart 1943 wordt van kracht een Regeling voor verzorging van kinderen van leden van het Duitse leger. Selectie van patiënten was aanvankelijk voor Duitse vrouwen die gehuwd waren met een Nederlander of met een tot Nederlander genaturaliseerde man. Dan Nederlandse moeders van een Duits militair. Later voor Duitse mensen en hun familie.

De moeders werden geldelijk ondersteund:
  • de noodzakelijke kosten van de bevalling
  • de noodzakelijke kosten van de opname in het ziekenhuis
  • de noodzakelijke kosten van geneesmiddelen, medische verzorging.
Vervolgens 6 weken voor en na de bevalling F 10.50 per week, steun bij de eerste kinderuitzet en nog veel meer. We kunnen dus zeggen dat de moeders met eersteklas medische verzorging vertroeteld werden!
De Duitsers zorgden goed voor zichzelf!



De Geschiedvervalsing: De goede naam van de Boerhaavekliniek is in de loop der jaren ten onrechte bewust gekoppeld aan een organisatie als die van Lebensborn, anders dan de NSV, en met de opname van ongehuwde moeders. Dit bezwaart de kliniek in haar historisch perspectief en is derhalve geschiedvervalsing

Om met de laatste te beginnen. Er werden ongehuwde moeders opgenomen maar niet alleen.
Een jongevrouw die ongewenst zwanger wordt zou een clandestiene abortus provocatus
kunnen laten uitvoeren met alle medisch risico vandien. De kliniek biedt een uitstekende
medische verzorging onder voorwaarden. De verwekker moet het kind erkennen en de vrouw
moet inzage geven in de afkomst van haar (groot-)ouders.
Alle patiënten werden aangesproken met Mevrouw, gehuwde moeders moesten hun trouwring afleggen. Mannenbezoek was verboden. Deze verhalen over louter "ongelukjes" doen de naam van de kliniek geen goed.

Dan de onterechte koppeling van de kliniek anders als de reeds vermelde NSV aan een sedert de dertiger in Duitsland en na de bezettingen alom in Europa gevestigde en opererende organisatie als SS-Lebensborn, in Nederland te Nijmegen voornoemd gebouw met de nieuwe naam "Gelderland". Het is de lettergreep –born die aan verwekken in de betekenis levensverwekking door inseminatie doet denken. Niet is minder waar, echtgenoten van mannen deel van die organisatie, echtgenoten van de Duitse politie als ook ongehuwde moeders konden daar bevallen. Dat is het gevolg van hun geprivilegieerde positie die de echtgenoten evenzeer werd doorgegeven en gegund. Verhalen over het kweken van een superieur ras zijn een reine falsificatie.
De Wehrmacht en de SS hadden beide grote belangstelling voor dit goed ogende en prestigieuze Berchmanianum. Toch zal de SS op 30 mei 1942 het gebouw vorderen en als de professoren en studenten het gebouw hals over kop verlaten moeten hebben op 2 juni het gebouw intrekken.
Het burgerlijke Rijkscommisariaat net als die in andere bezette landen zat allerminst verlegen om de aanwezigheid van een dergelijke elitaire, eigenmachtige en ontoegankelijke militaire organisatie.

We moeten teruggaan naar 23 maart 1975 als Robert Kempner voor het ZDF ex tribunale een onthulling doet over de praktijk van Lebensborn en warempel spreekt over kippenfokkerij! Prof. L. de Jong schertst in zijn Deel 5.1 paragraaf Gelijkschakeling over Germaanse Stoeterij. Hij doelt dan op de onvoltooide praktijk in het gebouw van het Berchmanianum. Beide uitlatingen zijn vals maar hebben hun droeve werk in de beeldvorming verricht.
Voor de VARA was de film van Clarissa Henry en Marc Hillel Au Nom de la Race (1975) aanleiding voor een televisieprogramma op 2 mei 1975 met duidelijke bewering van "doelbewuste bezwangering". Niemand kan zich voorstellen hoe zoiets in groten getale moet geschieden. De AVRO-bode #17 op 26 april 1975 spreekt zelfs sensationeel over de kweekmethode voor edel-Germanen. Het in de film genoemde aantal van 200.000 naar Duitsland ontvoerde Poolse kinderen is onjuist, het waren 250 Duitse weeskinderen. De film is derhalve een falsificatie.

Al deze verhalen doen het beeld van een kraamkliniek geen goed.



Dan is het zeer begrijpelijk dat een kliniek als De Boerhaave als zou zij überhaupt archiefmateriaal bezitten volkomen terughoudend is in het verstrekken van gegevens uit de oorlog- en bezettingstijd.

Citaat uit Monika Diederichs boek "Wie geschoren wordt moet stil zitten" (2006) p21



De Conclusie: Kan je lovend spreken over de voor de oorlog aangelegde Duitse autobanen, meer is niet mogelijk. Een moderatrice van een talkshow verklaarde dat de Duitse familiepolitiek uit de 30er jaren heel wat beter is dan die welke nu wordt gepraktiseerd; zij werd opzienbarenderwijs op staande voet ontslagen. Met de Duitse geschiedenis is het net zo: het gebruik van goede of lovende woorden is riskant maar diffameren en veroordelen is heel gewoon.
Ik was eens in het Goethe Instituut te Amsterdam alwaar een lezing over de woningbouw in de 30er voor arbeiders om een fabriek, er bleef geen draad van heel! En dat terwijl de Duitsers woningen kunnen bouwen als nergens anders, zelfs Gorbatchov bedong in 1989 voor 10 miljard Mark aan Duitse woningen teneinde goedkeuring te geven tot hereniging der beide Duitslanden.

Boerhaavekliniek nu

De medische geschiedenis is door vele schrijvers derhalve primair veroordeeld geworden maar de waarheid dient dit geenszins. De kinderen, ook zij die uit het buitenland werden binnengehaald, werden uitstekend verzorgd. Dit desondanks misprijzen of kwaadspreken is een ware tragiek van de geschiedenis!

De reputatie van de Boerhaavekliniek is blijvenderwijs voortreffelijk.
 

Lees:
Verloskundige J.D. Boerma door J.A. Heitmann


Links:
Werkgroep Herkenning Een begin om betrokkenen een kans te geven om zich te uiten te woord, geschrift als ook in specifieke TV-programma's.
Het Open Archief Belevenissen opgeschreven door kinderen van betrokkenen, thans in het Nationaal Archief opgenomen.
Oorlogsliefdekinderen - waaronder een VPRO-serie in 2010 over amoureuze affaires en gevolgen in Nederlandsch Indië, Vietnam, Frankrijk en natuurlijk Nederland.
Onderzoek starten.
Wegwijzer Archieven WO2.
Volksbund deutsche Kriegsgräberfürsorge e.V. met databank oorlogsgraven "Lichter der Ewigkeit" WOI en WOII.
Bund der Vertriebenen met interessante wetsdocumentatie.
WASt Berlin Deutsche Dienststelle.
ITS Bad Arolsen Rode Kruis Archief
ICRC Een casus.
Onderzoeksgids Oorlogsgetroffenen WOII -Informatie Vermisten
CBG Centrum voor Familiegeschiedenis - De Tweede Wereldoorlog, waarin een grote lijst van links Instituten
Burgerlijke Stand Amsterdam - Officieel geboortedocument op Gemeentelijk beveiligd VNG-papier
Bundesarchiv Berlin
Instanties ten behoeve van persoonlijk- en geschiedkundig onderzoek
Staatsarchiv Ludwigsburg (denazificatie-dossiers)

Ter Vergelijking:
Bevrijdingskinderen Film 55m.
Bevrijdingskinderen
Bevrijderskinderen Vereniging van Bevrijdingskinderen.
Zoekbureau (particulier)


Rode Kruis Opsporen van Familie


Bronnen: 

De dossiers 19-21 uit de Collectie 88 inzake de Boerhaave Kliniek bestaan niet meer.
Bron: Het NIOD, als vermeld in de Toelichting op Het Verhalenarchief. Zie aldaar over onderzoek starten.



Mail to: Jos Heitmann
 





 Foto's en Beeldmateriaal:

=======================================
          Historische Documentatie Beeldbank
             betreft zakelijke berichtgeving
=======================================


Het oorspronkelijke gebouw van De Boerhaavekliniek (Dr. M.A. Mendes de Leon) Directie en Administratie Teniersstraat 1 te Amsterdam

De Boerhaavekliniek te Amsterdam - Het oorspronkelijke gebouw van De Boerhaavekliniek Johan Vermeerstraat 31 Huishouding en Zusterhuis te Amsterdam zo als het was in de 40er.

De Boerhaavekliniek te Amsterdam - De Boerhaavekliniek oudbouw te Amsterdam.

Geschiedkundige Documentatie: Schild NSV - Geschiedkundige Documentatie Werving leden voor de NSV.

Schertsnaam "De Baarhoeve" - VPRO

Kroniek van Amsterdam September 1941 - Kroniek van Amsterdam.

Citaat uit "Wie geschoren wordt moet stil zitten" - Gelijknamige boek door Monika Diederichs te Haarlem 2006

Geschiedkundige Documentatie Vignet NSV

De Boerhaavekliniek te Amsterdam - 25 juli 2010

De Boerhaavekliniek te Amsterdam - 25 juli 2010

Mutter Und Kind NSV - Affiche voor Steun aan de NSV.

Er stonden een vijftal bunkers op het Museumplein, ik kan me ze herinneren. Ook weet ik nog dat ze in de 50er werden opgeblazen. Hier op de achtergrond het gebouw Museumplein 17, thans Friesland Bank.

Herman Boerhaave - 1668-1738

Hieronymus D. Gaubius 1705-1780

Bunker Museumplein

Verdedigingsbunker voor Concertgebouw richting Gab







26 opmerkingen:

  1. Leven op de bon 1-8-1944

    Droomkonigin

    Emile Timan, 01-08-1944 (6 min. 35 sec.), zonder geluid

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Deze reactie is verwijderd door de auteur.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Biografie van de arts Boerhaave.

    In het Boerhaavemuseum te Leiden zag ik een biografie van Boerhaave, geschreven door L. Kooijmans (2011).

    5-12-2011

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Netwerk Oorlogsbronnen van de KB geopend.

    Op trefwoord Boerhaave kom ik de getuigenis van een in 1943 zwangere vrouw tegen waarin de naam van De Boerhaavekliniek vermeld. Het is echter een knipsel uit Monica Diederichs boek waarover alhier geschreven.

    Bron: Netwerk Oorlogsbronnen KB

    BeantwoordenVerwijderen
  5. De naoorlogse Kinderen verdienen nieuwe Inzichten.

    Sabine Bode schreef in 2004 al over oorlogskinderen en noemt ze een Vergeten Generatie ('n soort Lost Generation). Ze wilde beschrijven wat niet over het hoofd gezien mocht worden: ook oorlogskinderen waren niet ongeschonden uit de oorlog. Problemen aller aard en een verademing zich te herkennen in de beschrijvingen!

    Een tweede boek over oorlogskleinkinderen en nu algemener naoorlogskinderen.

    Allen hebben der ouders iets krampachtigs meegekregen: zwakke maatstaven, zwakke oriënteringen. De oude opvoedingsstrategieën zijn debet aan een ondervonden leed. Verdringing, woede, eigen falen en ontkennen van het ervarene. Dan toch uiterlijk hard blijven.

    In Duitse families is leed geweest: woedende vaders, zwijgende moeders. Als de kinderen ouder worden krijgen ze wat meer begrip voor de ouders.

    Niet echt veel nieuws heeft dit deel te brengen, daarvoor is te weinig statistisch materiaal. Wel wordt gevraagd naar het slechte geweten, de schaamtegevoelens die leidden tot psychische destabilisering. Deze generatie staat nu nog overeind en boert heus niet slecht!

    Zelf houden Sabine en haar man seminars over oorlogskinderen. Dan mengt zich therapie onnodig met wetenschappelijke analyse.

    Toch zijn er twee goede zaken te erkennen, de interviews met twee historici en een psychotherapeut. De eersten vol feiten met behorende analyse, het is zowat verplichte literatuur. De soldaat van toen is in een klein blikveld en handelt daarin. De tweede gaat over de naoorlogse sprakeloosheid, niet alles willen herinneren en over de verrichte moed die men koste wat kost wil doorgeven.

    Zulke literatuur kan ook vruchtbaar zijn voor toekomstige oorlogskinderen!

    26-11-2011

    Die Zeit on-line 25-11-2011



    BeantwoordenVerwijderen
  6. Mary Servaes, ooit zangeres zonder naam, zwanger geweest van een Duitser.

    Dat Mary Servaes-Beij (De Zangeres zonder Naam) zwanger is geraakt van contact met een Duitse militair is heus niet zo verwonderlijk, de VPRO-serie over de Oorlogsliefdekinderen (zie hyperlink in de Boerhaavetekst) spreekt boekdelen.
    De ondergane abortus provocatus, toentertijd nog illegaal met een irrigator vol zeepsop, heeft haar onvruchtbaar gemaakt maar het levenslied werd geboren!
    .
    En dan beweert de familie bij hoog en laag never nooit hieromtrent iets vernomen te hebben van deze zaak. Ook dit is verklaarbaar: contact met Duitsers werd na de Bevrijding ijzingwekkenderwijs verzwegen.

    16-11-2011

    Bronnen:
    RKK.nl 14-11-2011
    RKK.nl 15-11-2011
    (de hlinks werken niet meer)

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Een succesje voor de Boerhaave Hyves!

    Beste Jos,

    Ik ben heel blij met de informatie over de Boerhaavekliniek. Ik ben er vanmorgen achter gekomen dat mijn vader daar in 1943 geboren is. Nooit heeft hij kunnen of willen praten over zijn jeugd. Hij heeft altijd gezegd niet te weten wie zijn vader is. Na het opvragen van zijn geboorteakte stond daar zomaar zwart op wit zijn geboorteadres, de aangifte door de SNV en de naam van zijn duitse vader.

    De informatie op jouw Hyves heeft een aantal zaken voor mij verduidelijkt.



    (Naam afzender mij bekend, JOS)
    12-3-2011

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Verhalen van Afkomst Kinderen gebundeld in het Nationaal Archief

    Zoon van een Duitse vader, geboren in de Boerhaave.
    Artikel

    Een moeizame maar niet voltooide tocht naar zijn biologische vader. Deze en soortgelijke verhalen zijn uitvoerig ter sprake gekomen in de VPRO Geschiedenis website over oorlogsliefdekinderen, mei-juli 2010.
    Zie Website VPRO over "Oorlogsliefdekinderen".
    Echt een goede vondst deze naam maar honderdvijftig procent stigmatiserend...

    Thans zijn de ernstige (want er zit de weerslag van een leven lang problematiek aan vast) verhalen van afkomst, zoektocht en succes opgenomen in het Nationaal Archief.

    24-2-2011

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Duitse Grootvader

    Kleinzoon Alex Dekker (1971) verhaalt af te stammen van een Duitse militair.
    Historiën 20-2-2011

    24-2-2011


    BeantwoordenVerwijderen
  10. Relativeren is doodeng

    11 sep 2010, 16:30

    Dan praat je in een hoog oplopend debat en zeg je een woord teveel. Weg carrière in de politieke partij!
    Erika Steinbach, presidentin van de Bund der Vertriebenen en drie maanden jonger dan ik, wilde toch iets tegen Polen 1939 zeggen maar dat mag niet want Duitsland heeft de oorlog verloren met unbedingte Kapitulation en mag dus niets meer zeggen. Nog fraaier in het algemeen, men mag helemaal niets zeggen over de Geallieerde bezetting; de tijd van de capitulatie tot de oprichting van de Bondsrepubliek is zelfs niet toegankelijk als men zou willen reviseren voor het Duitse recht.

    Ik weet het beter: de Polen hebben in 1939 vreselijk huisgehouden in het grensgebied, eerder roversbendes die de hele vinger afsneden van een vermoorde Duitser omwille van het verkrijgen van de gouden ring. Ik had er een boek van.

    De politiek correcte stelregel in Duitsland is dat van het vroegere regiem nimmer een relativering ten gunste gebezigd mag worden. Als het al niet strafbaar is dan zeker maatschappelijk ontoelaatbaar, alsnog in 2010!

    Bron:
    NRC Artikel, 10 september 2010
    Deutschlandfunk, 5 augustus 2010

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Monika Diederichs boek (2006)
    18 jul 2010, 01:44

    Ik heb een reactie geschreven op Monika Diederichs boek Wie geschoren wordt moet stil zitten (2006).

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Verkrachtingen door de Overwinnaars.

    Hoe vaak is niet de orgie van de Russische soldaten in het verslagen Berlijn in woord en beeld gebracht; ik ooit een langdurige Tv-uitzending zag dat na vele jaren onderzoek een kindertal moet hebben opgeleverd van 20.000-25.000.

    Maar wie ooit heeft kunnen denken dat de Westelijke geallieerde troepen lieve jongens zijn vergist zich danig: allen van hun land gingen zich te buiten aan meisjes en vrouwen, ongeacht jong of oud.
    Mirjam Gerbhardt toepassend de vuistregel dat 1 op de 100 vkr leidt tot 'n geboorte komt op een totaal van 860.000 vkr waarvan 190.000 door Westelijke soldaten. Er zitten hypothesen in haar werk maar stelt de wedervraag dan wie het beter kan bestuderen?

    Acten van krijgsraadprocedures waarin dit exorbitant soldatengedrag wordt bestraft zijn in alle jaren achtergehouden. Maar alleen al aan geboortige halfbloeden is te weten dat het echt heeft plaatsgevonden.

    Mocht de wettige echtgenoot bezwaar hebben gemaakt tegen de opvoedingskosten voor een kind dat niet van hem is, in 1956 kwam er een regeling voor bijstand.

    Massale Verkrachtingen door de Overwinnaars. Deutschlandfunk 4-5-2015

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Bezettingskinderen door Amerikanen, Fransen, Russen en Britten werden eerst goed gediscrimineerd vanaf 1952 als ze naar school gingen, uitgemaakt voor verraders, vijanden, gebroed, bastaard en zo meer als het Duitse slaapbankjes. Negerkinderen hier als Russenkinderen daar in latere DDR zonder dat de Russen ooit verweten werd.
    Twee uitvoerige studies zijn verschenen, in deze recensie ook foto's.

    Keine Hilfe, nur Verachtung
    Deutschlandfunk 27-7-2015

    BeantwoordenVerwijderen
  14. EEN RIJKDOM AAN LINKS naar Instituten.
    CBG Centrum voor familiegeschiedenis.

    De Tweede Wereldoorlog

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Volgens mijn moeder (in 1985 overleden) was ik op 7 mei 1943 in de Boerhaave kliniek geboren. Zij heeft mij nooit verteld wie mijn Duitse vader was. Is hier nog een antwoord op te verkrijgen?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Als de moeder geen uitsluitsel heeft gegeven zou ik dit respecteren en de vraag vergeten. Je hebt je eigen leven en dat is je toekomst.

      Verwijderen
  16. Instanties ten behoeve van persoonlijk- en geschiedkundig onderzoek
    toegevoegd.

    BeantwoordenVerwijderen
  17. ik ben ook in de Boehavekleniek geboren op26-03-1942 vroedvrouw was Simonis Marie Louise oud 24 jaar staat in de akte van Amsterdam stond ook in wie mijn vader is

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Zo een acte is mij bekend, die heb ik ook, echter was de vader in de familie ons heus bekend hoor.

      Verwijderen
  18. Er was ook een Mütterheim aan de Oranje Nassaulaan.

    BeantwoordenVerwijderen
  19. Beatrix bezoekt nakomelingen 'foute' Nederlanders
    Prinses Beatrix bij de viering van het 40-jarig jubileum van Stichting Werkgroep Herkenning in het Nationaal Archief

    BeantwoordenVerwijderen

Schrijf en blijf: